پرواز شاپرک در اردیبهشت؛ چرخه رکود رو به سرانجام است؟ - ناق

به گزارش دنیای اقتصاد، همچنین تعداد پایانه های تراکنش دار نیز در ماه اردیبهشت نسبت به فروردین امسال افزایشی 14 درصدی داشته است که نشان می دهد بخشی از کسب و کارهای تعطیل شده در اثر همه گیری کرونا فعالیت های اقتصادی خود را از سر گرفته اند. علاوه بر این، میانگین مبلغ هر تراکنش نیز که در فروردین امسال نسبت به اسفند سال پیش 28 درصد کاهش یافته بود، در اردیبهشت ماه افزایشی 50 درصدی را تجربه کرد و رقمی بالاتر از میانگین مبلغ هر تراکنش در اسفند سال گذشته به ثبت رساند. بر اساس این داده ها می توان گفت که فعالیت های اقتصادی که در فروردین و در اثر همه گیری کرونا کاهش فوق العاده ای داشت، با برداشته شدن تدریجی محدودیت ها در اردیبهشت به سطح پیش از همه گیری کرونا نزدیک شده است.

افزایش چشمگیر مبلغ کل تراکنش ها

آمار منتشر شده توسط شاپرک از تراکنش های اقتصادی در دو ماه نخست امسال، نشان از افزایش مبلغ تراکنش ها در اردیبهشت نسبت به فروردین امسال دارد. بر اساس این آمار، مجموع کل مبالغ تراکنش ها در اردیبهشت به حدود 397 هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مبلغ کل تراکنش ها در فروردین که حدود 197 هزار میلیارد تومان بوده، افزایشی 101 درصدی داشته است. به نظر می رسد که بازگشایی کسب و کارها طی ماه اردیبهشت باعث افزایش خرید و فروش در بازارها شده است. این افزایش چشمگیر در مجموع مبالغ کل تراکنش ها، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته واضح تر نیز می شود. در سال 98، مجموع مبالغ کل تراکنش ها در فروردین 183 هزار میلیارد تومان بود که با افزایشی 50 درصدی به حدود 276 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت رسید. به این ترتیب می توان گفت که افزایش مجموع مبالغ تراکنش ها در اردیبهشت امسال نسبت به فروردین امسال، بسیار بیشتر از همین افزایش در سال گذشته بوده است و حکایت از افزایش مبادلات اقتصادی در اثر کاهش محدودیت های اجتماعی مربوط به همه گیری کرونا دارد. به این ترتیب مجموع مبلغ کل تراکنش ها در اردیبهشت نسبت به اردیبهشت سال گذشته حدود 43 درصد رشد داشته است.

آمار دیگری که این فرضیه را تایید می نماید، افزایش قابل توجه مبلغ تراکنش های اینترنتی و تراکنش ها در پایانه های فروش است، در حالی که مبلغ تراکنش ها به وسیله موبایل افزایش چندانی نداشته است. طبق این آمار مبلغ کل تراکنش ها از پایانه های فروش در اردیبهشت به 309 هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به رقم 153 هزار میلیاردی در فروردین امسال افزایشی نزدیک به 101 درصدی را نشان می دهد. این در حالی است که مبلغ کل خریدهای موبایلی طی مدت یک ماه فروردین تا اردیبهشت تغییر چندانی نداشته است اما مبلغ تراکنش های اینترنتی با افزایشی 100 درصدی از 7/ 39 هزار میلیارد تومان به 4/ 79 هزار میلیارد تومان رسیده است. این افزایش می تواند نتیجه از سرگیری کسب و کارهای کوچک و اینترنتی باشد که با کاهش محدودیت های مربوط به همه گیری کرونا دوباره فعالیت های اقتصادی خود را افزایش داده اند.

البته سهم عمده مبلغ کل تراکنش ها متعلق به خریدها از پایانه های فروش است که حدود 77 درصد کل مبلغ تراکنش های کشور را تشکیل می دهد و طی ماه اردیبهشت تقریبا دو برابر شده است. در مقایسه با دی و بهمن سال گذشته نیز، مجموع مبالغ تراکنش ها در اردیبهشت افزایش چشمگیری داشته است. مجموع مبالغ تراکنش در دی و بهمن گذشته به ترتیب حدود 281 و 324 هزار میلیارد تومان بود که در فروردین ماه و با افزایش محدودیت های مربوط به همه گیری کرونا تا 197 هزار میلیارد تومان کاهش یافت. با توجه به اینکه این رقم در اردیبهشت به حدود 397 هزار میلیارد تومان رسیده، می توان گفت که علاوه بر اثر از سرگیری کسب و کارها، اثر تورم در ماه های گذشته نیز در این افزایش 22 درصدی مبلغ کل تراکنش ها در اردیبهشت نسبت به بهمن سال گذشته مشاهده می شود.

رشد تعداد تراکنش ها

بر اساس آمار منتشر شده توسط شاپرک مجموع تعداد کل تراکنش ها از تعداد 9/ 1 میلیارد در فروردین به 6/ 2 میلیارد در اردیبهشت رسیده است که رشدی حدود 35 درصد را نشان می دهد. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته می توان گفت که افزایش تعداد تراکنش ها در اردیبهشت نسبت به فروردین در سال 99 به طور معناداری بیشتر بوده است. در سال 98 تعداد تراکنش های شاپرکی در کل کشور در بازه فروردین تا اردیبهشت حدود 17 درصد رشد داشت که بسیار کمتر از رشد تعداد تراکنش ها در مدت مشابه امسال بوده و نشان می دهد که فعالیت های اقتصادی در فروردین امسال کاهش شدیدتری نسبت به کاهش معمول هرساله داشته است.نکته مهم دیگر اینکه مجموع تعداد تراکنش ها در اردیبهشت از تعداد این شاخص در بهمن ماه سال گذشته (3/ 2 میلیارد) نیز پیشی گرفته است. در مقایسه با اردیبهشت سال 98 نیز افزایش تعداد تراکنش ها قابل توجه است. تعداد کل تراکنش ها در اردیبهشت 98، معادل 1/ 2 میلیارد بوده است و بر این اساس تعداد کل تراکنش ها در اردیبهشت امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته حدود 21 درصد افزایش یافته است.

افزایش تعداد پایانه های تراکنش دار

آمار تعداد پایانه های تراکنش دار شاپرک نیز خبر از افزایش فعالیت های اقتصادی در اردیبهشت نسبت به فروردین و اسفند گذشته دارد. با توجه به اینکه مقایسه مبلغ کل تراکنش ها با سال گذشته به دلیل وجود تورم نمی تواند اطلاعات قابل اطمینانی برای مقایسه میزان فعالیت های اقتصادی کسب و کارها با شرایط پیش از کرونا به دست دهد، مقایسه تعداد پایانه هایی که تراکنش به صورت خرید از آنها انجام شده است می تواند نشان دهد که میزان فعالیت های اقتصادی نسبت به شرایط پیش از کرونا چگونه تغییر نموده است.

بر اساس آمار شاپرک، تعداد پایانه های تراکنش دار در اردیبهشت امسال حدود 6 میلیون و 573 هزار عدد بوده است که نسبت به تعداد پایانه های تراکنش دار در فروردین که حدود 5 میلیون و 732 هزار عدد بوده، افزایشی 14 درصدی داشته است. درواقع در این بازه یک ماهه، حدود 841 هزار پایانه تراکنش های اقتصادی خود را شروع نموده یا از سر گرفته اند که بیانگر افزایش فعالیت های اقتصادی در کشور پس از بازگشایی کسب و کارها در اردیبهشت است. البته باید دقت داشت که در بیشتر سال ها تعداد پایانه های تراکنش دار در اردیبهشت نسبت به فروردین افزایش می یابد که دلیل آن را می توان تعطیلی های فروردین به حساب آورد. اما در خصوص امسال این افزایش بسیار بیشتر بوده است و رد پای بازگشت فعالیت های اقتصادی پس از لغو محدودیت های مربوط به همه گیری کرونا در آن مشهود است. برای مثال، تعداد پایانه های تراکنش دار از فروردین تا اردیبهشت 98 معادل 6/ 3 درصد افزایش یافته بود. درواقع افزایش تعداد پایانه های تراکنش دار از فروردین تا اردیبهشت نسبت به مدت مشابه سال گذشته، تقریبا 3 برابر بیشتر شده است که به نوعی نشان دهنده کاهش معنادار فعالیت های اقتصادی در فروردین 99 است. بر اساس این آمار به نظر می رسد که میزان فعالیت های اقتصادی در حال نزدیک شدن به سطح بهمن ماه سال گذشته است. تعداد پایانه های تراکنش دار در بهمن و اسفند 98 به ترتیب 68/ 6 و 55/ 6 میلیون بوده است. با توجه به تعداد 57/ 6 میلیونی پایانه های تراکنش دار در اردیبهشت امسال می توان گفت که از شدت شوک کرونا به فعالیت های اقتصادی در اردیبهشت کاسته شده و می توان امیدوار بود که فعالیت های اقتصادی در ماه های آینده به سطح پیشاکرونا باز شود.

گذر میانگین مبلغ هر تراکنش از سطح پیشاکرونا

بر اساس آمار شاپرک از مجموع تعداد و مبالغ تراکنش ها در دو ماه نخست امسال، میانگین مبلغ هر تراکنش بانکی از 102 هزار تومان در فروردین به 150 هزار تومان در اردیبهشت(47 درصد رشد) رسیده است که حاکی از افزایش خرید و فروش در بازارها است. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، می توان گفت که میانگین مبلغ هر تراکنش با شتاب بیشتری رشد نموده است. در سال 98، میانگین مبلغ هر تراکنش از حدود 100 هزار تومان در فروردین به 128 هزار تومان در اردیبهشت (28 درصد رشد) افزایش یافت و سپس در بهمن به 140 هزار تومان و در اسفند به حدود 143 هزار تومان رسیده بود. به این ترتیب کاهش میانگین مبلغ هر تراکنش تا 102 هزار تومان در فروردین امسال می تواند متقارن با کاهش خرید و فروش ها در اثر محدودیت های ناشی از همه گیری کرونا باشد. در این صورت، افزایش میانگین مبلغ هر تراکنش و رسیدن آن به 150 هزار تومان در اردیبهشت ماه جاری نیز می تواند بیانگر از سرگیری مبادلات اقتصادی پس از کاهش محدودیت های ناشی از همه گیری کرونا و خروج از چرخه رکودی باشد.