ماموگرافی و چگونگی انجام آن - ناق

ماموگرافی یا ماموگرام، یک عکس اشعه ایکس از سینه است. ماموگرافی یک ابزار غربالگری برای کشف و تشخیص سرطان سینه است.

با توجه به آمار موسسه ملی سرطان، سرطان سینه پس از سرطان پوست دومین و شایع ترین سرطان زنان در ایالات متحده است. سالانه حدود 2300 مورد تازه سرطان سینه در مردان و حدود 230 هزار مورد تازه در زنان وجود دارد.

بعضی از کارشناسان توصیه می نمایند که زنان 40 ساله و بالاتر باید هر یک تا دو سال یکبار ماموگرام داشته باشند. انجمن سرطان آمریکا توصیه می نماید که آغاز منظم غربالگری در سن 45 سالگی باشد. اگر سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان سینه دارید، پزشک ممکن است غربالگری زودتر را توصیه کند یا از ابزارهای اضافی تشخیص استفاده نمایند.

اگر پزشک متخصص زنان و زایمان شما ماموگرام را به عنوان تست روتین برای آنالیز سرطان یا تغییرات سینه مورد آزمایش قرار دهد، به عنوان یک ماموگرام غربالگری شناخته می گردد. در این نوع آزمایش، دکتر شما چندین عکس اشعه ایکس از هر پستان بیمار می گیرد.

اگر یک توده یا هر علامت دیگری از سرطان پستان داشته باشید، پزشک شما یک ماموگرام تشخیصی را تجویز می نماید. اگر شما دارای پروتز پستان هستید، احتمالا به یک ماموگرام تشخیصی احتیاج خواهید داشت. ماموگرام های تشخیصی گسترده تر از ماموگرام های غربالگری هستند. معمولا این نوع عکس برداری احتیاج به اشعه ایکس بیشتری دارد تا نماهای سینه را از موقعیت های مختلف بدست آورد. رادیولوژیست شما بعلاوه ممکن است منطقه ها خاصی را مورد توجه قرار دهد.1

ماموگرافی از چه سنی انجام می گردد و چه نقشی در شناسایی سرطان سینه دارد؟ماموگرافی به منظور ارزیابی یافته های بالینی غیرطبیعی بیمار (توده های متراکم در پستان یا ناهنجاری های نوک سینه) انجام می گیرد. این یافته های غیرطبیعی ممکن است به وسیله خود بیمار یا پزشک او شناخته شده باشند. ممکن است ماموگرافی تشخیصی پس از انجام ماموگرافی غربالگری غیرعادی، به منظور ارزیابی موارد نگران نماینده تکرار گردد.

ماموگرافی غربالگری خطر مرگ ناشی از ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد. این تست برای شناسایی تمامی سرطان های سینه از قبیل سرطان های مهاجم مجاری و کانال های پستان کاربرد دارد. ماموگرافی می تواند تغییرات پستان را سال ها قبل از اینکه پزشکان علائم آن را بیابند، تشخیص دهد. زمانی که سرطان ها کوچک و محدود هستند زنان شانس بیشتری برای درمان دارند.

دستورالعمل های فعلی کالج رادیولوژی آمریکا (ACR) و شبکه بین المللی سرطان (NCCN) توصیه می نمایند که زنان پس از 40 سالگی، به صورت سالیانه ماموگرافی را انجام دهند. تحقیقات نشان داده است که ماموگرافی سالیانه منجر به شناسایی زودهنگام سرطان پستان می گردد. تشخیص زودهنگام سرطان سینه موجب افزایش شانس درمان و به کارگیری درمان های پیشگیرانه می گردد. گفتنی است که هیچ اثری از اشعه ایکس بعد از اتمام ماموگرافی در بدن بیمار باقی نمی ماند. اشعه ایکس در محدوده تشخیصی برای ماموگرافی هیچ اثر عارضه جانبی در پی ندارد.

نتایج مطالعات انجام گرفته در حوزه ماموگرافی نشان دادند که بهتر است زنانی دارای ریسک بالا در ابتلا به سرطان پستان (زنانی که پیشینه ابتلا به سرطان سینه و رحم در اقوام خود دارند) غربالگری ماموگرافی را زودتر از سن 40 سالگی انجام دهند. در بعضی بیماران مبتلا به سرطان سینه، ممکن است علاوه بر ماموگرافی به ام آر آی سینه نیز احتیاج باشد.2

برترین زمان برای انجام ماموگرافی چه زمانی است؟به توصیه متخصصان جراحی پستان، برترین زمان انجام ماموگرافی در روزهای پایانی پریود و یک هفته پس از آغاز قاعدگی است. زیرا قاعدگی بر بافت سینه تاثیر می گذارد و سینه ها در طول پریود حساس هستند. اما در روزهای پایانی قاعدگی، هورمون ها تاثیری بر بافت سینه ها ندارند و بافت پستان طبیعی و نرمال است.

انجام ماموگرافی پیش از آغاز پریود به علت تغییرات هورمونی توصیه نمی گردد.

چند نکته پیش از انجام ماموگرافیبرای انجام ماموگرافی به مراکز تخصصی و به یک جراح سینه مراجعه کنید.

قبل از رفتن به ماموگرافی، لباس راحت و دکمه دار بپوشید.

از عطر و دئودورانت ها استفاده نکنید.

نگران درد این تست نباشید زیرا درد آن به قدری نیست که نگران شوید.

پیش از انجام آزمایش از مصرف نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنید.3

چه اتفاقی در طول ماموگرافی رخ می دهد؟پس از اینکه از کمر به بالا لباس ها و گردنبند خود را درآوردید، تکنسین به شما یک لباس مخصوص می دهد که از جلو گره می خورد. بسته به امکانات آزمایشی، ممکن است در طول ماموگرافی ایستاده یا نشسته باشید.

هر سینه بر روی صفحه اشعه ایکس صاف قرار می گیرد. سپس کمپرسور بر سینه فشار وارد می نماید تا بافت را صاف کند. این یک تصویر واضح تری از پستان را فراهم می نماید. ممکن است لازم باشد نفس خود را برای هر عکس حبس کنید. ممکن است اندازه کمی فشار یا ناراحتی احساس کنید اما معمولا کوتاه است.

در طول فرایند، پزشک شما تصاویر را همانطور که ساخته شده است، آنالیز خواهد نمود. اگر چیزی تعیین نباشد یا احتیاج بیشتری به توجه داشته باشد ممکن است عکس های اضافی که زوایای مختلف را نشان می دهند، تجویز کند. اگر این عمل به طور مداوم اتفاق بیوفتد نباید باعث ناراحتی و یا وحشت شما گردد.

گاهی اوقات ماموگرافی دیجیتال در صورت وجود موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرد. اینها مخصوصا برای زنان کمتر از 50 ساله که معمولا سینه های متراکم تر نسبت به زنان مسن تر دارند، مفید است.

یک ماموگرام دیجیتال اشعه ایکس را به یک تصویر الکترونیکی از سینه تبدیل می نماید که بر روی کامپیوتر ذخیره می گردد. تصاویر بلافاصله قابل مشاهده هستند، بنابراین رادیولوژیست شما مجبور نیست که منتظر تصاویر باشد. این رایانه هم چنین می تواند به پزشک شما یاری کند تا تصاویری را که ممکن است در یک ماموگرام ساده دیده نگردد مشاهده کند.1

مزایا، معایب و محدودیت های ماموگرافی چیست؟در حال حاضر ماموگرافی برترین ابزار غربالگری برای سرطان پستان است. با این حال، ماموگرافی نمی تواند تمام سرطان های پستان را تشخیص دهد. در بسیاری از آزمون ها، با اینکه فرد دچار سرطان سینه است، پاسخ منفی کاذب ایجاد می گردد.

گاهی اوقات تصاویر ماموگرافی غیرطبیعی به نظر می رسند، اما بیمار دچار سرطان پستان نشده است. در این حالت نتیجه ماموگرافی، مثبت کاذب بوده است. در زنانی که ماموگرافی را در سنین 40 تا 49 سالگی انجام می دهند، 30 درصد شانس ایجاد جواب مثبت کاذب وجود دارد.

در واقع تصاویر غربالگری ماموگرافی برای تشخیص قطعی وجود یک بیماری خوش خیم یا بدخیم کافی نیست. از طرفی تفسیر تصاویر ماموگرافی بسیار مشکل است زیرا بافت طبیعی پستان در هر بیمار متفاوت و منحصر به فرد است.

در صورت وجود یافته های غیرطبیعی در ماموگرافی، معمولا بیوپسی از بافت پستان انجام می گیرد. بیشتر نمونه های بیوپسی تایید می نمایند که هیچ سرطانی وجود ندارد. در صورت وجود ناهنجاری های غیرطبیعی، رادیولوژیست آزمون های تشخیصی بیشتری درخواست می نماید. 5 الی 15 درصد از ماموگرام های غربالگری، به تست های بیشتری نظیر سونوگرافی برای تشخیص نهایی احتیاج دارند.

افزایش تراکم پستان نیز پدیده ای است که تشخیص سرطان در ماموگرافی را سخت می نماید و خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد. بعلاوه ایمپلنت های پستان نیز می توانند دقت و صحت ماموگرام ها را مخدوش نمایند. ایمپلنت های سیلیکونی و سالینی پستان شفاف نیستند و می توانند میدان دید بافت های اطراف را از بین ببرند. اهمیت این موضوع به خصوص در ایمپلنت هایی که در قسمت جلویی (قدامی) پستان کار گذاشته می شوند بیشتر از ایمپلنت هایی است که زیر عضله قرار می گیرند.

با توجه به اینکه در ماموگرافی از تابش اشعه ایکس برای تصویربرداری استفاده می گردد، همواره شانس بسیار پایینی برای ابتلا به سرطان در اثر تابش پرتوها وجود دارد اما این احتمال در برابر شانس تشخیص زودهنگام سرطان سینه توجیه پذیر است.2

پی نوشت:

1.www.drdr.ir

2.www.vitrinmed.com

3.www.drnafisi.com

منبع: راسخون