بیماری کرون چیست؟ - ناق

خبرنگاران | سرویس سلامت - بیماری کرون یکی از بیماری های التهابی دستگاه گوارش است که بروز آن باعث ایجاد التهاب در دیواره روده می گردد. در نظر داشته باشید، این بیماری می تواند هر قسمت از دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد، اما اغلب بر روی روده کوچک و روده عظیم تاثیر می گذارد.

بیماری کرون و بیماری کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی) هر دو جزء بیماری های التهابی روده هستند و درمان خاصی برای آن ها وجود ندارد، اما می توان علائم آن ها را کاهش داده و به فرد یاری کرد تا زندگی طبیعی خود را داشته باشد.

در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست موضوعی زیر، به موضوع دلخواه خود برسید.

1. علائم بیماری کرون

2. علت

3. عوارض جانبی

4. راه های تشخیص

5. راه های درمان

علائم بیماری کرون

افراد مبتلا به بیماری کرون می توانند برای هفته ها یا سال ها علائمی نداشته باشند و پس از آن، دچار علائم شدیدی شوند. این علائم بسته به محل التهاب و شدت آن، متغیر است. ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:

• اسهال مزمن که اغلب حاوی خون یا چرک است
• کاهش وزن
• تب
• درد شکم و حساسیت
• احساس وجود توده در شکم
• خونریزی مقعد

علت بروز بیماری کرون چیست؟

علت بیماری کرون ناشناخته است. در گذشته آن را نوعی بیماری خود ایمنی می دانستند. اما تحقیقات نشان می دهند که التهاب مزمن نمی تواند ناشی از حمله سیستم ایمنی به خود بدن باشد. بلکه ناشی از حمله سیستم ایمنی به یک ویروس، باکتری یا غذای بی ضرر در روده است.

عوارض جانبی بیماری کرون

بیماری کرون می تواند دو نوع عوارض جانبی ایجاد کند:

1. موضعی، که فقط بر روی روده تاثیر می گذارد.

2. بدنی، که بر روی تمام بدن تاثیر می گذارد. به این حالت، عوارض خارج روده ای نیز گفته می گردد.

عوارض موضعی بیماری کرون عبارتند از:

• آبسه: این حالت به علت عفونت باکتریایی پدید می آید. آبسه می تواند بر روی دیواره روده تشکیل شده و یا در نزدیکی مقعد پدید آید. در این حالت ممکن است احساس تورم، حساسیت، درد و یا تب داشته باشید.
• اسهال اسید صفرا: بیماری کرون اغلب بر روی درازروده (آخرین بخش روده کوچک که به روده عظیم راه دارد) تاثیر می گذارد. این قسمت معمولا اسید های صفراوی را که به بدن در جذب چربی یاری می نمایند، جذب می نماید. اگر بدن نتواند چربی را تجزیه کند، به این نوع اسهال دچار خواهید شد.
• شقاق یا فیشر: شقاق نوعی پارگی در ناحیه مقعد بوده که دردناک است. این حالت، می تواند موجب بروز خونریزی در زمان اجابت مزاج گردد.
• فیستول (ناسور): زخم ها می توانند به شکاف هایی به نام فیستول تبدیل شوند که دو قسمت روده را به هم متصل می نمایند. آن ها همچنین می توانند به بافت های مجاور مانند مثانه، واژن، و پوست نیز نفوذ نمایند.
• بد جذبی و سوء تغذیه: بیماری کرون بر روی روده کوچک که باعث جذب مواد مغذی در بدن می گردد نیز تاثیر می گذارد. ابتلا به این بیماری برای طولانی مدت، باعث می گردد که بدن دیگر نتواند مواد مغذی را به درستی جذب کند.
• رشد بیش از اندازه باکتری های روده کوچک (SIBO): روده پر از باکتری هایی است که به بدن در تجزیه غذا یاری می نمایند. زمانی که این باکتری ها بیش از حد رشد نمایند، باعث می گردد که فرد به گاز معده، نفخ، درد شکم و اسهال مبتلا گردد.
• تنگی مجرا: التهاب ناشی از بیماری کرون، باعث بروز نواحی تنگ و ضخیم در روده می گردد. این حالت بسته به میزان مسدودیت روده، می تواند خفیف یا شدید باشد. علائم آن عبارتند از گرفتگی، درد شکم و نفخ.

عوارض بدنی عبارتند از:

• ورم مفاصل: التهاب مفاصل که منجر به ایجاد درد، تورم و عدم انعطاف پذیری می گردد، یکی از شایع ترین عوارض بدنی در اثر این بیماری است. سه نوع ورم مفصل وجود دارد که گاهی با بیماری کرون بروز پیدا می نمایند:

1. برونی: این نوع ورم بر روی مفاصل عظیم در بازو ها و پاها، مانند آرنج، زانو، مچ دست و مچ پا اثر می گذارد.

2. محوری: این نوع ورم بر روی ستون فقرات و یا پایین کمر اثر می گذارد.

3. اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات: این نوع از روماتیسم ستون فقرات به ندرت در میان افراد مبتلا به بیماری کرون دیده می گردد. این بیماری می تواند باعث التهاب در چشم، ریه ها و دریچه های قلب نیز گردد.

• مسائل پوستی: مسائل پوستی مرتبط با بیماری کرون عبارتند از:

1. اریتم گرهی (اریتم ندوزوم): این گره های کوچک، قرمز و حساس معمولا بر روی ساق پا، مچ پا و گاهی اوقات بازو ها ظاهر می شوند.

2. پیودرما گانگرنوزوم: این زخم های چرکی منجر به ایجاد زخم های عظیم و دردناک بر روی پوست می شوند و اغلب پا ها را درگیر می نمایند.

3. برچسب های پوست: این لبه های پوستی به ویژه در اطراف مقعد یا هموروئید ایجاد می شوند.

4. زخم دهان: به این زخم ها گاهی آفت دهان نیز گفته می گردد. این زخم ها بین لثه و لب پایین یا در زیر زبان تشکیل می شوند.

• کاهش استخوان: مصرف دارو هایی مانند استروئید ها می توانند به پوکی استخوان منجر شوند. این دارو ها می توانند:

1. از جذب کلسیم در بدن جلوگیری نمایند

2. باعث دفع کلسیم شوند (در زمان اجابت مزاج)

3. فراوری سلول هایی که باعث تجزیه استخوان شوند را افزایش دهند

4. تعداد سلول هایی که به تشکیل استخوان ها یاری می نمایند را کاهش دهند

5. فراوری استروژن را در بدن کاهش دهند

• کمبود ویتامین D. اگر به علت بیماری کرون، بدن شما نتواند ویتامین D را جذب کند، به احتمال زیاد بدن قادر نخواهد بود که کلسیم را برای تشکیل استخوان نیز جذب کند.
• مسائل چشمی: به مرور زمان، التهاب ناشی از بیماری کرون یا دیگر عوارض مرتبط با آن، می توانند بر روی چشم اثر گذارند. بیماری های شایع عبارتند از:

1. اپی اسکلریت: التهاب ملتحمه (غشاء نازک و شفافی که بر روی سفیدی چشم و سطح داخلی پلک ها قرار گرفته است) یکی از شایع ترین عوارض بیماری کرون است. این عارضه می تواند یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد. از علائم آن می توان به درد، خارش، سوزش و قرمزی شدید چشم اشاره نمود. این عارضه بر روی بینایی تاثیر نخواهد گذاشت.

2. اسکلریت: این عارضه، سبب ایجاد درد دائمی در چشم شده و در زمان چرخش و حرکت چشم می تواند بدتر گردد.

3. التهاب مشیمیه: این عارضه باعث التهاب دردناک رنگینه چشم می گردد. از علائم آن می توان به تاری دید، حساسیت به نور و قرمزی اشاره نمود.

• مسائل کلیه: این مسائل عبارتند از:

1. سنگ کلیه: تشکیل سنگ کلیه، از عوارض شایع در بیماری کرون است. نمکی به نام اگزالات، جذب کلیه ها شده و تبدیل به سنگ می گردد.

2. سنگ های اسید اوریک: این نوع سنگ به این علت تشکیل می گردد که بدن نمی تواند تمام اسید اوریک ساخته شده را جذب کند.

3. هیدرونفروز یا ورم کلیه: این حالت زمانی روی می دهد که دراز روده به علت بیماری کرون، متورم شده و به حالب (پیوستگاه میزنای و مثانه) فشار وارد می نماید. زمانی که ادرار نتواند تخلیه گردد، کلیه ها متورم شده و زخم های بافتی تشکیل می شوند.

• فیستول: علاوه بر تشکیل فیستول در روده ها، آن ها می توانند بین روده و دیگر ارگان های بدن مانند مثانه یا میزنای نیز تشکیل شوند.
• مسائل کبدی: کبد عضوی از بدن است که تمام غذا ها و نوشیدنی های مصرفی را پردازش می نماید و می تواند به علت درمان بیماری کرون یا خود بیماری، ملتهب گردد. این مسائل عبارتند از:

1. بیماری کبد چرب: زمانی که بدن نتواند چربی ها را به خوبی فرآوری کند، در نتیجه، آن ها در کبد جمع خواهند شد.

2. سنگ کیسه صفرا: زمانی که بیماری کرون بر روی دراز روده تاثیر می گذارد، دیگر نمی تواند نمک های صفراوی که به کاهش کلسترول یاری می کردند را پردازش کند. این کلسترول می تواند تبدیل به سنگ شده و مجرای بین کبد و صفرا را مسدود کند.

3. هپاتیت: بیماری کرون می تواند باعث ایجاد التهاب مزمن کبدی گردد.

4. آماس لوزالمعده: التهاب لوزالمعده می تواند ناشی از سنگ صفراوی و همچنین مصرف دارو باشد. این حالت می تواند باعث ایجاد درد، تهوع، استفراغ و تب گردد.

• مسائل رشد فیزیکی: بیماری کرون می تواند در هر سنی آغاز گردد. زمانی که کودک به بیماری کرون مبتلا گردد، والدین احتمالا متوجه موارد زیر خواهند شد:

1. نارسایی رشد: بچه ها مبتلا به کرون احتمالا کوتاهتر و لاغر تر از حد نرمال هستند. این احتمال وجود دارد که قبل از آغاز علائم، رشد آن ها متوقف گردد.

2. بلوغ دیررس: بچه ها مبتلا به کرون احتمالا دیر به بلوغ خواهند رسید.

عوامل خطرزا در بیماری کرون

عواملی که احتمال ابتلا به بیماری کرون را افزایش می دهند، عبارتند از:

ژنتیک: بیماری کرون اغلب ارثی است.

سن: در حالی که بیماری کرون می تواند در هر سنی ایجاد گردد، اما این بیماری در درجه اول بر روی جوانان تاثیر می گذارد. سن بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، زیر 30 سال بوده است. اما این بیماری می تواند در افراد 50، 60 و 70 ساله نیز ایجاد گردد.

سیگار کشیدن: این یکی از عواملی است که می توان به آسانی آن را کنترل کرد. سیگار کشیدن می تواند بیماری کرون را شدیدتر نموده به طوری که فرد احتیاج به جراحی داشته باشد.

داروها: دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن و دارو های مشابه، باعث ایجاد بیماری کرون نمی شوند، اما می توانند به التهاب روده منجر شوند.

محل زندگی: افرادی که در مناطق شهری یا کشور های صنعتی زندگی می نمایند، احتمال بروز بیماری کرون در آن ها بیشتر است.

رژیم غذایی: اگر غذا های پر چرب یا فرآوری شده را زیاد مصرف کنید، احتمال ابتلا به بیماری کرون در شما بیشتر خواهد شد.

عفونت: باکتری که می تواند موجب بروز بیماری کرون گردد عبارت است از مایکوباکتریوم اویوم پاراتوبرکلوزیس، که این باکتری سبب ایجاد شرایطی مشابه در گاو ها نیز می گردد.

نحوه تشخیص بیماری کرون

پزشکان از آزمایش های بسیاری برای تشخیص بیماری کرون از دیگر بیماری ها مانند کولیت زخمی استفاده می نمایند. ابتدا پزشک درباره سابقه پزشکی و علائم بیمار سوال خواهد نمود. پزشک ممکن است آزمایش های زیر را برای شما تجویز کند:

• آزمایش خون، از جمله شمارش خون
• آزمایش مدفوع
• آزمایش های تصویری یا آندوسکوپی مانند:

دابل بالون: در این روش، وسیله ای به نام اندوسکوپ را وارد روده کوچک می نمایند. یک دوربین کوچک بر روی این وسیله قرار داده می گردد تا پزشک بتواند داخل روده شما را آنالیز کند.

کپسول آندوسکوپی: در این روش، یک کپسول کوچک مجهز به دوربین توسط بیمار بلعیده می گردد. پزشک با استفاده از این دوربین، داخل روده را آنالیز خواهد نمود.

کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی: این آزمایش ها، تصاویری واضح از روده را تهیه می نمایند. همچنین در این روش ها، می توان از روده برای آزمایش نمونه برداری کرد.

سی تی اسکن: در این روش با استفاده از اشعه ایکس، می توان تصاویر دقیقی از ارگان های داخلی تهیه کرد.

ام آر آی: در این روش بدون استفاده از اشعه ایکس، می توان تصاویری از داخل بدن تهیه کرد.

آندوسکوپی فوقانی: پزشک با این روش، مری، معده و قسمت اول روده کوچک به نام دوازدهه را آنالیز می نماید.

چه عواملی بیماری کرون را بدتر می نمایند؟

مواردی که بیماری کرون را بدتر می نمایند عبارتند از:

• عفونت (از جمله سرماخوردگی)
• سیگار کشیدن
• بعضی دارو های ضد التهابی (مانند آسپرین و ایبوپروفن)

راه های درمان بیماری کرون

اگرچه این روش ها بیماری کرون را درمان نمی نمایند، اما می توانند باعث تسکین علائم آن شوند.

1. دارو: بیماری کرون در درجه اول با دارو ها درمان می گردد، از جمله داروهای مورد استفاده برای درمان این بیماری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• دارو های ضد التهابی. از جمله مازالامین، الزالازین و سولفاسالازین. عوارض جانبی این دارو ها عبارتند از ناراحتی معده، سردرد، تهوع، اسهال و بثورات.
• کورتیکواستروئیدها. مانند بودزوناید، پردنیزون یا متیل پردنیزولون. اگر این دارو ها را برای مدت طولانی مصرف کنید، ممکن است به عوارض جانبی زیر دچار شوید: نازک شدن استخوان ها، از دست دادن عضلات، مسائل پوستی و افزایش احتمال ابتلا به عفونت.
• بهبود دهنده های سیستم ایمنی. مانند آزاتیوپرین و متوترکسات. این دارو ها می توانند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهند. بعضی از این عفونت ها می توانند مرگبار باشند.
• آنتی بیوتیک ها. مانند سیپروفلوکساسین و مترونیدازول. داروی مترونیدازول می تواند باعث بروز طعم فلز در دهان، حالت تهوع و ایجاد سوزش یا بی حسی در دست و پا گردد. داروی سیپروفلوکساسین می تواند باعث تهوع و پارگی تاندون آشیل گردد.
• دارو های اسهال
• دارو های بیولوژیک مانند آدالیموماب، سرتولیزوماب پگول، اینفیلیکسیماب، ناتالیزوماب

زمانی که آغاز به مصرف دارو کنید، پزشک فرایند بهبودی شما را برای چند هفته تحت نظر قرار خواهد داد. اگر علائم شما بهتر شوند، پزشک احتمالا نوعی درمان نگهدارنده برای شما در نظر خواهد گرفت تا از عود مجدد علائم جلوگیری کند.

2. عمل جراحی: حدود 66 تا 75 درصد افراد مبتلا به بیماری کرون احتیاج به عمل جراحی خواهند داشت. جراحی برای درمان عوارض بیماری یا زمانی که دارو ها اثر نداشته باشند، صورت خواهد گرفت. روش های مرسوم جراحی عبارتند از:

• آناستوموز: جراح بخش معیوب روده را برداشته و دو قسمت سالم آن را به هم پیوند می زند. این عمل جراحی باعث می گردد که افراد تا سال ها، علائمی نداشته باشند. هرچند این یک درمان نیست. بیماری کرون اغلب در محل آناستوموز دوباره عود می نماید.
• ایلئواستومی: اگر پزشک نتواند از مقعد برای آناستوموز استفاده کند، این روش مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در این روش روده به پوست تنه وصل خواهد شد. در این حالت بر روی پوست شما کیسه ای ایجاد خواهد شد (همانند تصویر زیر) که مواد زائد درون آن جمع می شوند و شما می توانید آن را تخلیه کنید.

نقش غذا در بیماری کرون

در حالی که غذا باعث بروز بیماری کرون نمی گردد، اما استفاده از غذا های نرم و بدون ادویه باعث بروز ناراحتی کمتری نسبت به غذا های ادویه دار و حاوی فیبر می شوند. همچنین بهتر است از رژیم حذفی بهره ببرید. در این روش می توانید غذا هایی که باعث تحریک علائم بیماری کرون می شوند را شناسایی نموده و آن ها را از رژیم خود حذف کنید.

برگرفته از: webmd.com